وبسایت شخصی سید محمد مهاجرانی

شخصیت سازی

ادبیات کودک - ظرفیت ها و ظرافت ها

  مطلب چهارم : « شخصیت سازی » 

خلق شخصیت به پایداری ادبیات کمک شایانی می کند

شخصیت دون کیشوت در ادبیات اسپانیا ، پینوکیو در ادبیات ایتالیا ، سندباد درادبیات عرب و ...

نمونه هایی جالبی اند که این مدعا را اثبات می کند

نویسندگانی که شخصیتی را می سازند و به ادبیات کشورشان هدیه می دهند

خدمت بزرگی به فرهنگ و ادبیات کشورشان کرده اند

زیرا هم به ماندگاری ادبیات کشورشان کمک کرده اند

و هم به جهانی سازی آن

ادبیات کودک در  سرزمین عزیز ما نیاز شدیدی به شخصیت سازی دارد

شخصیت های جذاب و ماندگار و باور پذیر 

مرحوم منوچهر احترامی با خلق شخصیت « حسنی » کار بزرگی انجام داد

او شعرهای زیادی را با استفاده از شخصیت « حسنی » سرود

و توانست شخصیتی جذاب و بومی برای ادبیات کودک کشورمان بیافریند

اگر چه دیگران چنان که باید و شاید ، قدر شخصیت حسنی را ندانستند

و با استفاده های بی رویه و غیرهنرمندانه به این شخصیت دوست داشتنی آسیب زدند .

چند بیت از شعر معروف « حسنی نگو یه دسته گل » را در این جا می آورم

تا هم از شاعر بزرگوارش یادی کرده باشیم و هم از هنرنمایی او لذت ببریم: 

توی ده شلمرود

حسنی تک و تنها بود

حسنی نگو بلا بگو

تنبل تنبلا بگو

موی بلند ، روی سیاه

ناخن دراز ، واه واه واه!

نه فلفلی ، نه قلقلی نه مرغ زرد کاکلی

هیچکی باهاش رفیق نبود .....

 فکر خوب  

ادبیات کودک - ظرفیت ها و ظرافت ها

  مطلب سوم : « فکر خوب » 

 کورنلیا فونکه ( corneliafunke) نویسنده کودک آلمانی که شهرت جهانی دارد ، در ابتدای وبلاگ شخصی اش جمله ی بسیار دقیق و عمیقی را نوشته است : 

« نقطه حیاتی شروع هر کتاب خوب ، یک فکر خوب است »

بدون شک این جمله کلید موفقیت هر نویسنده ی کودکی می تواند باشد

از این جمله چند نکته می توان برداشت کرد :

یک - نویسنده کودک باید اهل فکر باشد

دو - نویسنده کودک باید از منفی نگری و منفی بافی پرهیز نماید

سه - نویسنده کودک تا زمانی که فکر خوب به ذهنش خطور نکرده است دست به قلم نبرد

فکر خوب وقتی شکل بگیرد ، نقشه ی راهی خواهد شد برای آفرینش یک اثر خوب

البته اگر از منظر دینی به این جمله  توجه نماییم می توانیم بگوییم: 

از آن جا که خداوند بزرگ سرچشمه ی نیکی ها و زیبایی هاست

 نویسنده ی کودک هر اندازه ارتباطش با خدای بزرگ بیشتر باشد ، اندیشه اش زلال تر و زیباتر خواهد شد

                                               خودزنی هنری                  

 ادبیات کودک - ظرفیت ها و ظرافت ها

 مطلب دوم : «خود زنی هنری» 

آثار نویسندگان و شاعران بزرگ جهان را به طور کلی می توان به دو دسته تقسیم کرد :

الف – آثار قوی و ماندگار

ب – آثار متوسط

دلیل متوسط بودن آثار نویسندگان بزرگ چند چیز می تواند باشد

ممکن است مثل بعضی ها شتاب زده نظر دهیم و بگوییم که توانی بیشتر از این نداشته اند

برناردشاو (نمایشنامه نویس مشهور جهان ) جواب این پرسش را خیلی خوب داده است :

او در باره آثار شکسپیر می گوید :

« اگر از شکسپیر می پرسیدند بزرگترین نمایش تو کدام است ؟ شاید می گفت : هملت ،

ولی چون مردم اهل تشخیص نبودند و نمایش های محتاج به تعقل را نمی پسندیدند

و در ضمن از این راه پولی عاید صاحبان تالارهای نمایش و بازیگران و ...نمی شد ، گاهگاهی چیزهایی می نوشت که زندگی اش بچرخد! »

برنارد شاو در باره خودش هم می گوید :

من نیز مثل شکسپیر مجبور شدم نمایشنامه های بی مایه ای مانند « پیگمالیون » را بنویسم که دیگ بر سر بار بماند!

برناردشاو در ادامه سخنش از موتزارت و بتهوون به بزرگی یاد می کند و می گوید :

اگر این دو تمام عمر خود را به نوشتن تصنیف های عوام پسند می گذراندند شاید پولشان از پارو بالا می رفت

ولی چون این کار را نکردند نزدیک بود از گرسنگی تلف شوند. ¹   

 در میان آثار نویسندگان و شاعران کودک نیز شاید بتوان همین قضیه را مشاهده نمود

اگر دیدید که قصه یا شعر یک نویسنده ی مشهور ، برخلاف انتظار است ، لطفاً زود قضاوت نکنید

در شرایطی که :

بعضی از ناشرین فقط کارهای بازار پسند را می پسندند!

و بعضی از خانواده ها مرعوب و مغلوبِ ظاهر کتاب می شوند!

و بعضی از ارزیابان توانایی تشخیص آثار فاخر را ندارند!

و بعضی از مسئولین فرهنگی حال و روز اهل ذوق و قلم را آن چنانکه باید و شاید در نمی یابند

بنده ی خدا نویسنده ی کودک

که نه رخشی غُرّان و نه شمشیری بُرّان و نه بازوانی پر توان دارد

چگونه می تواند از این هفت خوان عبور کند

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1.پانزده گفتار : مجتبی مینوی

به نام خدای دانا و توانا 

1.تألیف  کتاب دینی :

الف - برای گروه سنی خردسال (گروه الف) کتاب های توحیدی - اخلاقی - سیره - حدیث

ب- برای گروه سنی کودک (گروه ب و ج ) کتاب های سیره - اعقادی - حدیث - احکام

ج – برای نوجوانان ( گروه د) نکته های قرآنی

...............................................................................................................

2.تألیف  کتاب های درسی :

 الف - تالیف تعدادی از درس های کتاب هدیه های آسمانی ( چهارم ابتدایی )

ب - تالیف درس های کتاب هدیه های آسمانی (پنجم ابتدایی )

ج - تالیف بعضی از درس های هدیه های آسمانی ( ششم ابتدایی)

...........................................................................................................

3. نویسندگی و همکاری با مجلات مخصوص خردسالان و کودکان و نوجوانان

الف – خردسالان

رشد کودک : متن های توحیدی

سروش خردسالان : شعرهای اخلاقی

سنجاقک : شعرهای اخلاقی / قصه های الفبا / شعرهای توحیدی )

ماهک : شعرهای کوتاه 

ب- کودکان :

رشد نوآموز : قصه های توحیدی

رشد دانش آموز : شعرهای اخلاقی / شعر های مناسبتی /

پوپک : شعرهای توحیدی / قصه های حدیثی /

 سروش کودکان : قصه های احکام

جوانه : ترجمه شعر به شعر از انگلیسی به فارسی

دوست : قصه های مسجد

ملیکا : امام شناسی

کیهان بچه ها : شعرهای نیایشی برای ابتدای مجله

آفتاب : قصه های قرآنی 

 ج – نوجوانان

رشد نوجوان : قصه های قرآنی

سلام بچه ها : داستان های طنز 

باران : شعرهای مناسبتی

د- افق حوزه ( بخش خانواده) :

حدیث و شعر / قصه های فکری 

 .............................................................................................................

5. مشاوره تربیتی : آموزش مفاهیم دینی به کودکان و تربیت دینی کودکان ( نمایشگاه بین المللی قرآن کریم )

...............................................................................................................

6. مشاور علمی : مشاور نشریه قاصدک : نشریه گروه کودک صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ( به مدت دوسال)

.............................................................................................................

7.مشاوره در حوزه نشر : ارزیای آثار بعضی از ناشرین و پیشنهاد موضوع برای سفارش به نویسندگان

...........................................................................................................

8. نقد و بررسی : بررسی دانشنامه های  دینی چاپ شده بنا بر پیشنهاد خود ناشرین مانند :

الف - فرهنگ نامه قرآن کریم : دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم

ب – دائرة المعارف قرآن کریم : نشر محراب قلم

ج – فرهنگ نامه ی کلید دانش : نشر طلایی

د – فرهنگ نامه نام آوران : نشر طلایی

ه – فرهنگ نامه ی کودکان و نوجوانان : شورای کتاب کودک ( بررسی مدخل های اسلامی جلد یک تا 15)

 .................................................................................................................

 9 . همکاری مشورتی و  فکری با مراکز پژوهشی ( در حوزه کودک)

الف – مرکز تحقیقات حج و زیارت

ب- مرکز ترویج فرهنگ حجاب (ریحانة النبی )

ج – پژوهشگاه قرآن و حدیث

د – مرکز پژوهش های امر به معروف و نهی از منکر

ه – مرکز معرفی دستاوردهای انقلاب اسلامی

و - جامعه المصطفی العالمیه 

ز - جامعه الزهرا (س)

ح - مجمع عالی حکمت اسلامی ( حکمت برای کودکان )

ط- شبکه تلویزیونی ولایت (گروه کودک )

ی- مرکز تنظیم و نثر آثار امام خمینی(ره) - ویژه نامه کودکان 

ک- سازمان مدارس اسلامی (سما ) : فلسفه برای کودک

ل - خانه اوریگامی (کاغذ و تا ) ایده پردازی کارهای دینی

   10: برگزاری دوره های آموزش نویسندگی و تولید محتوای دینی 

برای طلاب خارجی جامعه المصطفی (ص)